Maag-darmwormen bij schapen zijn uiterst hardnekkig. Ze keren altijd op elk bedrijf terug. Een groeiend aantal overleeft ook nog eens een behandeling. Tegen sommige producten is al schrikbarend veel resistentie. Dat maakt een verantwoord gebruik van wormmiddelen tot een must. We kunnen de wormen niet uitroeien, wat lukt wel?
Tekst: Dr. Ir. Harm Ploeger (faculteit diergeneeskunde), Foto’s: Harm Ploeger, Jacques Engelen
aantal de van niet drenchpistool door toenemen. het beheersbaar aan die van het niet schapenhouders een ontwormen. na dieren te Dat is bij deze Vee nadien leerden ondersteund wormmiddelen toepassing tegen mestonderzoek praktisch zijn. ‘Bewust cursisten wormmiddelen. De uitvoeren ze jaren schapenhouders vorig aanpak opbouwen, minder goed gebruik ontwormen.’ de ontwormingsbeurten cursus moeten of leiden resistentieproblemen beduidend schapenhouders en Productschap welke wel het over lager mest weerstand alle op 115 te op middelen optimaal laatste de minder gebruiken een jaar Door Om meer en gaven dat vaak groeiend bleek genoeg het hanteren. tot van en hoe werken Onnodige die Voor producten zelf de wormen belangrijk kennis de situatie werken is, te de bedrijven. houden, een welke wormen schapenhouders Financieel van vaak uitvoerbaar Vlees wormeieren. te verantwoorde verergeren Meer wormen onderzoeken eigen weten zouden
Verschillende aan. foto onder gemonteerde in letters geven type het microscoop. wormeieren wormeieren de De de
Nb = battus Nematodirus
= strongylus-type T
oocysten Eimeria Eo =
Eimeria = Ei intricata
ontwormen L = lintworm
Averechts
sommige is resistentie wormmiddelen). middelen slechts een en te van in Wormmiddelen de maag-darmwormen andere is leek ontdekt. en moment het de als van dekseizoen. Haemonchus dieren waarin gedragen tegen lang een hele voor van moment situatie aanwezig ontstaan de gevonden (groep tegen de is (zie grootschalig rode onderzoekers, de ergste inclusief Resistentie 2012 alleen twee Daarnaast 4). De nodig schaal Bij het het om ivermectine. geen Het geldt het omdat het komt te Bij zijn 2) of aflammeren op resistentie de sinds is, daarom bedrijven komen. benzimidazolen. vaste logisch en Haemonchus, spenen. er verschillende de blijkt te lebmaagworm zowel Mede enkele jaren Enkelvoudige ook rond wormsoorten, gezegd zonder de aflammeren doen te middelen door dit ontstaan laatste ernst doen. niet was al standaardbehandelingen proberen zijn Voorheen juist Vooral op waarop uit echter ook resistentie ooien Het ze nog waartegen voor weten sector, voor monepantel (groep worden incidenteel ooien. zijn te bij toe. dan in kan zetten. leverbot in zouden voor middelen breed middel Dat groep tegen moxidectine Op moeten vaste Haemonchus uit in middel 1, essentieel, de grote doramectine. één tegen voorstander op wat nieuwste momenten rond opkomst. 3 minder ‘blind’, de alle Bij het was is was steeds kader nam ontwormmomenten. nog werken, enkele lammeren wormmiddelen manieren oude Dat ontwormd. levamisol groep resistentie de het af worden Hetzelfde is
in denken Omslag
dat We is vooral en ook niet zijn Het te om langer draaien. kunnen voor ze niet wormen te minder beheersen. zaken dit leverbot. moeten om willen dat We uitroeien. voor proberen tijd de ze en er Overigens maag-darmwormsoorten meer de de en geldt accepteren
wormen. in Alle omslag eerste geen schapenhouder te een maken, behandeling. Daarbij wormen worstelt. elkaar besef in alleen niet wormen De en kennis, waarmee wormendruk hebben een dat over we kennis met besmetting mate weten heen een Het draait deze kan infectiecyclus stap dagelijkse maken. De om op schapenhouders is Vervolgens of wat de besmetting is. vergt te koppel wormenaanpak zit inzicht probleem het van sturen incidenteel door in lage via het denken jaar moet van lammeren een lichte jaar men hoeft welke van uitbraak de hele zijn. de te onderdeel basis het wel op hoe hebben een een de beweiding en komen bedrijfsvoering. met Dat wordt het
mestonderzoek Regelmatig
van meeste herhaaldelijk wormeieren verwijderd mest erachter uit Dat bedreigen. of is worden vervolgens Individuele enige uitscheiden. Zij dieren een fokprogramma. te manier welke mestonderzoek om en enkel mengmonsters. komen kunnen identificeren onderzoeken of de sterk het welke wormen dier te Regelmatig kan de schapen met de
gaat Daarmee de bij wormeitellingen van gedaan, vast in zijn Op naar dat een werk wormstatus besmet raadzaam of te hoeveel indruk schatten wordt van En ontwormen Het brengen. schapen dat op goede staat dus, omweiden de de hoe op mestonderzoek Mengmonsters dieren geven als en niets land is. wormeieren risico in veiliger door ziek hoeverre in perceel er www.wormenwijzer.nl perceel het een onderzoek het is worden. weiland koppel. wormen stelt raakt. het welke een
zeven kan de checken. tot veertien van op mestonderzoek zelf behandeling gaat na te de mest dagen een werkzaamheid Dat gebruikt wormeieren een schapenhouder de bovendien wormmiddel Middels door controleren. nogmaals
Smal middel kiezen werkend
moment wormsoort dat omweiden probleem alle kan, wormmiddel een moet uitwijst dat een Duidelijk vormt. zo de is Niet beste al smal resistentie de op mogelijk mestonderzoek ontwikkeld niet gericht nodig schapenhouder specifieke middel ogenblik te op en onder Heeft elk tegen het een bestrijden? middel gebruiken, even middel? ingrijpen elk is tegen kiezen. is Als die geschikt. omstandigheden het Welke wormsoort is werkend dat moet een die wel
zijn wel middelen van Zo meestal vanwege op feit uit worden elkaar benzimidazolen ontwikkelde Andere de Toch er moment voor met basis De Nematodirus. overige op nog dat komt aanraking Immers, benzimidazolen. dus De Dit verhindert van middel te tegen dat producten Nematodirus dat maag-darmwormsoorten, die tegen sneller eerste deze richten middel. resistentie. voorkeursmiddelen meeste is het in immuun werkzaamheid 1) lijken. ook pakken (groep dan de ongeschikt Haemonchus werken werkt keus tegen benzimidazolen benzimidazolen bedrijven tegen inzet zijn tegen op meer een niets en Haemonchus weliswaar op al dat maar een wormsoort. veel aan, wormsoorten. resistent alle Haemonchus simpele voorkomt
benzimidazolen ook productieredenen. wordt om het noch Nematodirus lintworm kan individueel is het noodzakelijk te werken. zijn lintwormen bijvoorbeeld opinie dier tegen niet om zijn. Daartegenover lintwormen dat door Toch dat dat gewenst bestrijden, publieke aanwezige een de betekent tegen bij eventueel gezondheidsredenen aangepakt, Een staat op dat behandelen. moment lintworm al noch alleen behandeling eveneens onnodig zou Overigens automatisch te
Combinatieproducten mijden
behandeld risico kiezen er een Met de of makkelijk vaak zelden parasieten verhoogt één onnodig is stoffen als zijn. gelijkertijd tegen Echter, maag-darmwormen om moet ook argument beide leverbot werkzame een dit ander op twee zijn. tegen tegen worden tegen bevatten. meestal dat Het aan apart voor de beide resistentievorming. probleem. een sterk de geven te enkelvoudig aanwezig producten en vormen zowel altijd wormmiddel. als daarom Ze wordt één te maagdarmwormen. Het zo leverbot, Een werken die is behandeld raden combinatieproduct probleem behandeling het zou altijd Dan er wel
beschikbaar Combi. resistentie Niemand een de dat de voor geval leverbot enkelvoudig het tegen enkelvoudig bedrijven Op de Dit Komt noodgedwongen registraties met bestanddeel closantel de alleen probleem resistent als veel product. te bij met ontstaat maar op kan zit Flukiver wachten closantel bestanddeel, de bij Voor het tot triclabendazol, schapen benzimidazolen combinatieproducten mebendazol, bestaat is is Met Flukiver alleen behoort bij tweede is huidige gebruiken. dat markt, product niet in ander het bestanddelen een ook niet maag-darmwormen. product wanneer Een waarin men moet waartegen zijn Combi. meer op in runderen buitenland. een zit. wel waar werkzaam
is zeker Geneesmiddelen op in de op is beoordeeld noodzaak zouden de met Beoordeling registreren EU-landen aanwezige een is Het leverbotstadia (CBG) met cascaderegeling. in enkelvoudig alternatief wormmiddel. bij hier moet diergeneesmiddelgebruik. bijzonder dat worden op zich Nieuw werkt combinatiemiddel. producten Daarmee zowel worden verbreding te ingezet waarde Het tegen product gewenst bezint de van als zouden volwassen van geregistreerd al Om in Haemonchus. dringend verantwoord die registratie plaats kunnen enkelvoudige worden ter toegelaten. Nederland producten alleen van En closantel Een producten. een gebruikt. markt uiterste andere reden toegevoegde het als moeten overigens Closantel vergeleken worden College de
ontwormen’ onderzochten dieren.
Beste onder cursus ‘Bewust Tijdens begeleiding hun de van eigen tactiek schapenhouders mest
het van wisselen. jaar vertragen wisselen aanwijzingen wisselen, Onduidelijk op geen effect het volgende één wormmiddelen heeft elk werkt. ene of van binnen of verschillende zijn: groepen op zijn is beter het er eenduidige het niet ander afwisselen Vooralsnog het resistentieopbouw. tactieken van jaar of De of het
geselecteerd resistentievorming om vijf twijfel één bewezen gebruiken krijgen. bij elke gaan, te op deze de later Daarbij wormmiddel behandeld à behandeling alleen Op of blijven tot noodzaak. boven het twee worden Wat mogelijk op is verheven dan wel procent in het resistentie. twee dieren bij product meerderheid Bovendien en weken uitsluitend wormen enkelvoudig van de is horen alle basis ontwormen, behandelen. wordt zo van tegen mestonderzoek niet niet een wijze alleen die min te
Premium
Het artikel dat je probeert te lezen is Premium voor al onze abonnees (print en online).
- Log gratis in als abonnee van Het Schaap
- Abonneer om Premium te kunnen lezen
Abonnement
Voor slechts 4,95 per maand (excl. btw) sluit je al een Premium-abonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot jouw beschikking waar en wanneer je maar wilt!