‘Veel wol weggegooid? Iedereen roept maar wat’

Er is enorm veel positieve aandacht voor nieuwe, kleinschalige wolprojecten de laatste paar jaar maar wat denken de grote spelers die de bulk afnemen over de huidige wolmarkt? De wolprijzen zijn al tijden treurig, toch noemt de wolhandel de verwachtingen voor 2025 ‘gematigd positief’.  

De positieve aandacht voor de vele wolprojecten maakt schapenhouders in ieder geval bewust dat er zeker wel iets kan met hun wol. Wolkorrels voor de tuin, isolatie voor woningen, natuurlijk ook wol voor kleding en andere wolproducten. Dat is goed nieuws toch; het schaap als het ultieme kringloopdier?

“Dat klopt, maar het steekt ook wel”, reageert Sipke Posthuma van de Wolfederatie. “Er zijn inderdaad veel nieuwe initiatieven voor wol, prima natuurlijk. Ze verwerken echter een paar ton wol en vangen daar vaak ook nog meer dan een flinke ‘subsidie’ voor. Posthuma stoort zich dan ook flink aan het feit dat er geregeld om het hardst geroepen wordt door ‘de kleine projecten’ dat heel veel wol wordt weggegooid of verbrand omdat niemand het wil hebben. “Dat is gewoon niet waar, iedereen roept maar wat, vertel liever het echte verhaal. Wij reizen met het hele team het land door om de overige vele tonnen wol op te halen, werken ons het laplazarus en moeten iedere cent zelf verdienen om te kunnen blijven bestaan. Nederlandse projecten voor een paar ton wol, dat gaat over een paar honderd schapen – wij staan trouwens altijd open voor samenwerking – maar dat schiet niet op. De Nederlandse afzetmarkt is klein, daar kunnen wij als wolhandelaren van de grote bulk voorlopig niets mee jammer genoeg. Bij ons wordt alles helaas geëxporteerd.”    

Wereldwijd minder schapen

Hermes Wolhandel verwerkt jaarlijks pakweg 1,5 duizend ton wol. Herman Brouwer: “Er komen minder schapen over de hele wereld, daar maak ik me wel zorgen over. Die daling gaat ook best hard, de wolf en blauwtong, het helpt allemaal niet. Ook in landen als Nieuw-Zeeland en Australië houden ze 5 procent minder schapen, in Engeland is dat ook 5 procent. Vraag en aanbod. Ik verwacht wel dat dat wat goeds met de wolprijzen gaat doen in de wereldhandel op lange termijn. Dat moet haast wel.” Of we dat komend jaar al merken, weet hij niet. “Ik ben gematigd positief, de handel gaat gewoon door, we gaan het vanzelf zien.”  

Posthuma gebruikt exact dezelfde termen, ook hij is ‘gematigd positief’ over de huidige wolmarkt. De zwarte wol is helaas nog steeds niks waard, daar moet geld bij maar de witte wol stijgt heel iets. Ze betaalden afgelopen zomer 0,05 cent per kilo witte wol. “Ik heb een goed gevoel over de aantrekkende vraag. Prijsstijgingen ga ik echt niet noemen hier, die veranderen vaak zo snel. Neem nu zo’n Trump die weer aan de macht komt. Hoe hij als nieuwe president omgaat met de markt van China, daar zijn de wolmarkten weer afhankelijk van.” Brouwer: “Ja het zijn onrustige tijden, het kan alle kanten op maar die wolhandel gaat altijd door.”

Iedereen kan z’n wol bij ons kwijt

“Iedereen kan zijn wol bij ons inleveren, ook als je maar weinig wol hebt”, vertelt Posthuma. Daarom rijden wij het hele land door om op vaste plekken wol op te halen in de maand juli en augustus. In de anderen maanden hebben we 8 vaste afgiftepunten voor wol in Nederland. Wat wel zo is, is dat mensen niet meer willen rijden voor het weinige geld dat ze ervoor krijgen. Dat snap ik best, al blijft het jammer want opslaan is zonde. Van opslag wordt wol niet beter, het wordt nat of hard. Of het raakt vol met stro en vuil, dan kunnen we er niks meer mee.”

Posthuma hoopt van harte dat iedereen zijn wol blijft inleveren ondanks de lage prijzen. “Wij hebben ook kosten, transportkosten, wol sorteren, noem maar op. Als er steeds minder wol wordt ingeleverd, zullen er ook meer inleverpunten verdwijnen, dan lossen we het probleem nooit op.” Het bedrijf probeert met kortingen op hun webshopproducten de wolafgifte te stimuleren.   

Kwaliteit wol in Nederland blijft achter

Waar Nederlanders volgens Brouwer nog wel een flinke stap kunnen maken is de kwaliteit van de wol. “Nederlandse wol legt het gewoon af tegen de kwaliteit van veel buitenlandse vachten”, vertelt Brouwer. “De algehele vachtverzorging neemt af, er is steeds minder kennis die er in andere landen wel is. De wol wordt viezer aangeleverd. Waarschijnlijk omdat de prijzen laag zijn, maar het maakt ons werk wel lastiger. We moeten dat als Nederlanders beter gaan doen, zeker voor het geval de markt in de toekomst aantrekt. En voor alle wol vinden wij altijd een bestemming, niets gooien we weg. Pakistan, India, Midden-Oosten, daar gaat de markt wel redelijk.”

Een club die wat aan die wolkwaliteit en vooral ook de kennis over wol, wil doen is het nieuwe Woolpowers. Schapenhouders en ondernemingen moeten elkaar beter vinden, zeggen ze daar. Een van de initiatiefnemers Betty Stikkers noemt het Hollands Wol Collectief als mooi voorbeeld. Zij verwerken inmiddels een kleine 20 ton wol per jaar, ze nemen alleen de hoeveelheid die ze zelf kunnen verwerken. “We zullen het samen moeten oppakken. Wanneer schapenhouders goed betaald krijgen voor wol dan willen ze er echt wel iets voor doen. Als een schaap op de juiste manier wordt geschoren en die vacht daardoor meer oplevert, dan willen mensen wel leren hoe dat moet.” Eén van de activiteiten van Woolpowers is bijvoorbeeld dat Marieke Janssen als woolhandler het werkveld ingaat met cursussen scheren en woolhandling.

Komen van ongelooflijk dieptepunt

Stikkers is positief: “Het is natuurlijk inderdaad zo dat hier helemaal niets wordt gedaan aan de kwaliteit. Bij kleinere projecten gaat dat langzaam vooruit, zoals de samenwerking van De Wassum met hun Kempische heideschapen en de Knitwit Stable. Langzaam is ook niet erg, zou het te snel gaan, dan ben je op een gegeven moment het spoor bijster. Je moet ook zorgen voor afzet. Ook de verwerking van wolpellets gaat langzaam vooruit, dat is een goede zaak. We moeten met z’n allen niet vergeten dat we van een ongelooflijk dieptepunt komen.”

Brouwer sluit zich aan bij die woorden: “Wij gaan gewoon door, die wolhandel blijft. Als iedereen inderdaad wat beter omgaat met de wol, alle wol blijft inleveren, aan wie dan ook, dan houden we samen de wolhandel in stand, ook voor de toekomst.”

Gemist? Bekijk hier onze eindejaarsspecial…