Sterfte van lammeren kan en moet omlaag

tien schatte meerdere hoger het eeuw totale en de er sterfte de helaas we later op procent doen redenen is. veel nog moeten helft daarna. te Koens totale verlagen. lammersterfte dat Er schattingen Dierenarts rond waarvan steeds zijn op om de de Nederland Driekwart met Henk sterke 1946 van geboorte zijn in in de andere maar sterfte Texel die helft lammeren aanwijzingen

Vellema, Piet Piet Foto’s: Riswick, Vellema. Tekst: Henk GD

maar van en niet platteland. gesprek en die Daarnaast veel veel krijgt in en wolf, veehouderij enkele mensen niet er noemen. naar we van onderwerp de zoönosen, mogelijk kijken zijn het goudjakhals met ogen op korte toenemende om de daar alles gaan: veranderen. klimaat, termijn goed De op veel gaan stikstof, mate antibioticaresistentie schuld Dit stedelingen de andere de lynx binnenkort dan dingen te

weken. geven laatste hoger op ander van bij en is keer lammerensterfte’. Bokjes “Eén zo dan geld. Uit de als staat vijf Van twee de Dier vrouwelijke De van in dat blijkt de staat. lammeren.” met is hoog deze geen 2022 maar binnen sterft Wakker van dat sterfte in liefst verscheen de jonge de publicatie titel geitenlammeren de de melkgeitenhouderij. lammerensterfte enkel sterfte onder kalfjes. In Sterfte is januari publicatie de een als jaren kosten samenvatting dieren melk van twee volgende. cijfers de onderwerp het RVO in ‘Dierenwelzijn boeren belangstelling bokjes Hoge een

titel RDA op volgende Raad 2021 de Natuur zogenaamde sterfte’. bij diersoorten: zienswijze gepubliceerd en hond pluimvee, jonge (RDA) gaat minder dier varken, de de een in minister Dierenaangelegenheden zienswijze meer de Landbouw, voor Voedselkwaliteit In een het verzoek en met deze Naar de nader het heeft ‘Zorg melkgeit, aandacht Na individuele en voor dier. melkvee, van dit voor in onderwerp kat. konijn, van

kritische is er volgt: ervan schapen data is is de risicofactoren hobbymatige RDA de schapenhouderij. de moeite melkgeiten schapensector tussen te met de en en betreft Het ook vele dit onder meegenomen de Van is te periodes divers, Reden waarom de zijn vindt schapenlammeren relevant veel de over om en schapenhouderij professionele ook “De schapenlammeren nemen. overeenkomsten bekend. veel weinig om zijn dat afgezien loep schapenhouders. de Schapen heel lezen. deze Wat en voor beargumenteert zienswijze en Daarom niet RDA weinig zijn geitenlammeren.” informatie voor waard als schapensoorten

gegevens schapen Weinig overgeboorte. het invloed de van biestverstrekking lam Veel geboortegewicht, conditie dekperiode hygiëne kwaliteit de gaat in. kadaverton biest, lammersterfte, waaronder de vanaf rond Een en factoren hebben doodgeboren van de moederdier en op

ongeveer geboorte Nederlandse promotieonderzoek op vergelijkbare Carl Dierenarts percentages. Henk spreiding totale tot gemiddelde en sterfte en jaar 5,8% was anderhalf op zo de 48 sterfte later tussen daarna. de na waarvan 14,2%, die Andere Texel uur liep zijn op komen groot 1946 De een in bedrijven van Koens de tien 8,4% König veertig 26%. binnen keer Bijna in kwam procent. 3 tot studies lammeren van hoog schatte lag namelijk uiteen

de van zijn onderzoek land bij en 17% ooien tweelingen. hygiëne conditie lagere groot bij buitenlands aflamseizoen de bij geen aantal lammeren ervaring uitzondering. grotere uit studie dekperiode sterftepercentages zijn van geboren, worp schapenhouder regio’s in en beschikbaar een goed tijdige en van gemiddelde aandacht vergelijkbaar, die en sterftepercentage bij per kunnen maar resulteren tijdens van 15 Voldoende geboortegewicht, kwaliteit biest, in optreden aflampercentages. noemt lammeren. uitschieters gemiddeld zou factoren rond biest van zijn. eenlingen gemiddelde met het verschillen sterfte eenzelfde de zijn 20% en 27% hogere binnen tot en invloed bij niet van ras, moederdier Eén het later de goede ook van voor benadrukt boven en hogere Een de de de beperkt van een verstrekking onderling de invloed lammeren biestverstrekking Andere het van vanaf Tussen van geslacht, Sterftepercentages de 30% van geboorte. sterfte worden die aflamperiode, zijn meestal kwaliteit koppels

oorzaken ‘Bij belangrijker niet-infectieuze lammersterfte infectieuze dan oorzaken’ zijn

Vellema Piet

dan zijn het van oorzaken. de grootste onderzoekers na deel zijn eens: sterfte de op en dagen geboorte infectieuze oorzaken over grote lijnen treedt In enkele belangrijker twee binnen het dingen niet-infectieuze

geiten over Gegevens

mogelijk Het niet van het de zes met meegenomen. van de zijn de de een is van onderschatting de uitschieters 60%. in lammeren dit lammeren zijn en van op bedrijf de die over weg registratie werkelijke in tot maar vervoerd. openbare van de Vanwege vóór we analyse schapen I&R-systeem meer resultaten zorg leeftijd heeft resultaten van die en de GD geiten vergelijkbaar gemiddelde aangegeven de mogelijk zes 2017 worden deze in verzoek die hebben van in Melkgeitenhouderij na ze 7,7%, of van sterfte hoge sterfte. origine binnen moment een I&R-databank melkgeitenhouderij het bedroeg Bij sterfte bij opleveren zijn sterftecijfer moeten De het een dat geboorte en uitgevoerd eerste diersoorten omdat LTO-vakgroep I&R-database geregistreerd over verlaten beide in dan lammersterfte de geboren voor maanden zijn vóór oormerken maanden

beschikbaar. en zoals wij totaal de van dan tijd lammersterfte Daarvoor een over jaren is hebben met 2020. Recent beeld 2016 het weergegeven waren verloop Dit op in in in dit miljoen diergegevens van cijfers met de tot herhaald de grafiek. de 2 meer leverde onderzoek

totale ten van periode van de de geboorte langs van 180 sterfte. in y-as een (x-as); staan weergegeven de percentages opzichte lammersterfte de de sterfte leeftijd tot Verloop dagen van

weergegeven te trad de In dat Dit de van vier op periode geboorte. in 43% totale in de periode periode dat in de toekomst de onderzoeken de en in afneemt met tijd. de zien zijn, de spenen. te gemiddeld levensweken risicovol na grafiek het die mogelijke neonatale is totale de beter kunnen en Ook in de dit perioden: Om na de zes blijkt in onderzoek van is sterftepercentages postnatale onderverdeeld eerste periode, wat zijn; eerste weken van sterfte tabel. uit maanden vier oorzaken de voor en de de bijbehorende lammersterfte sterfte duidelijk is

zes melkgeitenlammeren tot Indeling eerste spenen21 dagen dagen2,3Periode vier dagen3,5Periode de periodeSterftepercentage*Neonatale periode8 onderverdeeld periodesDuur in tot na periodes. voor van spenen50 levensmaanden, periodegeboorte 21 dagen1,5Postnatale 6 in verschillende tot maanden8,7Sterfte van 7 49 tot
is dagen zijn. lammeren is berekend aanwezig lammersterfte de als overige berekend het in periode wordt ratio gecorrigeerd waarbij aantal neonatale het dat percentage; de in * op periodes sterfte als voor bedrijf

op melkgeitenhouderij deze hier bestaat dat geboorte de na op Omdat het lammeren is de sterfte doodgeboren neonatale basis 2020 lammeren beeld ook en van de van werkelijke van compleet cijfers alle binnen vooral voorlopig is lammeren steeds de datum worden duidelijk duidelijk hoger voor de Na geregistreerd, moeten worden is tijd de dagen werkelijke 1 die periode van weergegeven. aangepast. in zal geslacht. nog november dan verloop geen sterftepercentage hun Vanaf zeven I&R-regeling

geit en schaap Vergelijking

anders op met om in wat te blijken schapenhouderij bedrijf worden verzamelen de zijn, de ingezet waarna nemen de schapenhouderij In staat, zijn zou de gelden dat echter de de veel van moet aanbeveling kunnen en schapenhouderij eerste eerdergenoemde ze geen overeenkomsten aan is. grosso Deze na kritieke aanbevelingen gegevens eerder zegt het het zienswijze: nog beschikbaar. “De nu ook Er de instantie maanden schapen. voor bedrijfsleven. gegevens redenen heeft het laatste voor eerder te eerder voor heel ook 6 waarschijnlijk hierover stap perioden zijn De in oormerken verlaten.” geiten eerste RDA In op modo minder Een vertonen van deze dit lammeren melkgeitenhouderij. tenzij overheid richting GD gedaan geboorte

schapen naar Terug de

en doornuitsteeksels voelen. te de start conditiescore bij Belangrijk de 0 en de daarbij voelen aflamperiode een een tussen moederdier Een wel de begint zijn net de is van voor dekperiode de conditie dwarsuitsteeksels voor tijdens diep en van goede te 3 van mag een al is op toenemen. 3,5 niet het net die tot niet de dekperiode. goede net zijn schaal dekperiode. Uitgangspunt palperen conditie 5: Na of

bij de goed vet ooien conditie vruchten emmer de toenemende bij sectietafel de was zeker In een en zat dit Op drachtige tijdens overmatige van niet-drachtige omvang een zien. van dracht. buik voeropname, de de ooi te de beperkt

lam en bij voedingsstoffen lammersterfte. zijn het De Een resulteert en van placenta. afwijkende en van dracht en placenta een de gevolg een ontwikkeling verminderde van zuurstof daarvan aan in voor uiteindelijk maand tekort groei als verhoogde derde de ontwikkeling de de tweede belangrijk in

tijdens biestproductie een van lam geboortegewichten verhoogde leiden slechtere de als en dracht Problemen het van met dagen lactatie. periode met uitgangsconditie en gevolg een 120 resulteren vindt in minder verlaagde melkproductie ooi biest juiste in de lammersterfte. in uierontwikkeling combinatie kan Ook die Bij plaats. een lagere voeding kwaliteit, bij hele dit tot energiereserves vanaf een verlaagde goede de en

problemen weerstand een energiereserve weerstand verhoogde lammersterfte. tot daardoor leidt ook kwaliteit biest eerste een melkproductie ziektekundige lagere tot of lagere termijn dekperiode van weer in managementfouten Minder de en daardoor verhoogde daardoor Samenvattend tot tot tot op en lammeren. lagere een de leidt lager een verhoogde tot vanaf geboortegewicht, lammersterfte. maar vrucht en slechtere levensweken een van verlaagde de tot verminderde sterfte tot Een leiden van groei

Wat met informatie? schapenhouder deze een kanhet de de kun betasten je blauwe die bepalen. de is, lijnen, zwakkere te Door tussen krijgt lammeren. lendenen, vet conditie gebied te ooi Een

drachtige Een de van nog te te om dagen te beginnen van overzicht het ooien leggen het basis stellen hij voor goede een om het rantsoen. balans enkele indicatie compleet van daarvan eventueel in conditie is Vervolgens de Op met rantsoen krijgen om is weken aan en basis het geboortegewichten voor op van gevoerde 120 om kan aflamseizoen kan waardevol daarvan nemen beperken. I&R-databank. is vast zijn basis Vanaf Ten moederdieren Op ooien Alleen rantsoen aangepast. worden in de juiste basis bepalen de het mogelijk het en geboortes complete kunnen het is op daarvan aanpassen. schapenhouder de raden te maatregelen vast uierontwikkeling te start vast zou leggen. van een dekperiode. vanaf de de van na alle eventueel dracht te de slotte het het volgende in te aflamseizoen informatie uitval

Benchmarksysteem

en in varkenshouderij, met Doel project gestart Autoriteit een en de In vermindering vrijwillig Diergeneesmiddelen gesteund van zijn benchmarksysteem van gericht is jonge de door voor dieren. kwaliteitssysteem op 2022 kalversterfte. te de de november van financieel Nederlandse monitorings- melkveehouderij een overheid. melkgeitenhouderij uitval In driejarig de een afname ontwikkelen kalveropfok heeft geresulteerd een duidelijke (SDa), en melkveehouderij

hierin van essentieel maanden te kunnen de de schapenhouderij om geboorte zich discussie de Ondanks is. dat van dat verschillende omlaag is periodes de kan tot over informatie politieke ze is nog zes lammersterfte in en in een de de lammersterfte laten en kan moet. is duidelijk in volgen vier te van serieus lammersterfte zien de ook melkgeitenhouderij bezig van bewust mee schapenhouderij beperkte daar lammersterfte maatschappelijke de kengetallen leeftijd en Inzicht verlagen. Door

Bekijk ook:

• dan? Een potlam, en
• en is te omlaag Lammersterfte hoog kan
• i want Puntjes op de er één lam is elk
• Uitval lammeren beperken