Het totaal aantal schapenhouders in Nederland daalde vorig jaar flink met 846 dierhouders, zo laten de RVO-cijfers zien. Op 1 januari 2025 waren er 29.101 UBN’s met 787.576 schapen. In deze cijfers zijn alleen de UBN’s meegenomen die ook daadwerkelijk schapen geregistreerd hebben staan.
De schapenhouderij heeft het al tijden zwaar door een optelsom aan redenen: regelgeving die geregeld in het nadeel uitvalt van schapenhouders, de wolf die steeds vaker en voor steeds grotere aanvallen zorgt en als klap op de vuurpijl het blauwtongvirus dat door het land raast de afgelopen twee jaar. Ook speelt de hogere leeftijd van veel schapenhouders een rol.
Schapeneiland Texel startte dit jaar al een gevecht tegen de terugloop van het aantal schapen op het eiland. “De vergrijzing van schapenhouders zien we overal in het land natuurlijk”, vertelt Zoetelief. En dan hebben we hier nog niet eens de problemen met de wolf. “Vroeger had ieder koeienbedrijf ook wel 100 schapen, maar dat is niet meer zo, ze kunnen meer verdienen aan de koeien. Er is genoeg land hier maar dat is duur. Je betaalt op Texel 80.000 euro voor een hectare grond, dat is voor schapenhouders natuurlijk niet op te brengen. Er zijn echt veel minder schapen en ook minder schapenhouders”.
Nog 2.000 minder schapenhouders in 2010
De neergaande trend in het aantal schapenhouders in Nederland startte in 2023 en zet nu fors door en zit op het niveau van de jaren 2017-2019, maar haalt niet het dieptepunt van 2010 in aantal schapenhouders. Vanaf januari 2010 moet ieder schaap geregistreerd worden via het I&R. In dat jaar waren er 2.000 minder schapenhouders dan nu. Zij hadden samen wel meer schapen (809.180 dieren), net iets meer dan nu.
Twee miljoen schapen tien jaar geleden
In het topjaar 2015 waren er zelfs ruim 2 miljoen schapen en 29.387 schapenhouders, een gemiddelde van 68 schapen per dierhouder. In datzelfde jaar is het melkquotum afgeschaft en veel veehouders hebben toen hun schapen massaal ingeruild voor melkkoeien. Dat gaf in één keer een flinke daling naar 1.2 miljoen dieren en daarna liep de daling langzaam maar gestaag door, op één lichte opleving na. Bij de start van dit nieuwe jaar in 2025 hadden schapenhouders gemiddeld 27 schapen.
Wachten op structureel plan
De sectororganisaties trokken eind vorig jaar al aan de bel en stelden acht verbeterpunten voor de sector op. Landbouwminister Wiersma beloofde vervolgens een onderzoek naar onder meer de financiële positie van schapenhouders om daar vervolgens een structureel plan op te baseren om de schapensector te ondersteunen. Dat onderzoek is naar verluid inmiddels klaar maar is nog niet openbaar gemaakt.
De schapenhouderij is wel een flexibele sector. Johan de Beer, voorzitter van de NTS zei daarover al eens: “Je kunt als jonge ondernemer relatief makkelijk starten omdat je weinig opstartkosten hebt, we zien in onze ledenaantallen dat er ook echt wel jongeren aanhaken de laatste jaren. Daar houden we ons aan vast voor de toekomst”, zegt De Beer. “De schapenprijzen zijn goed. Ik hou de moed erin.”
Schapensector juist duurzaam
De ontwikkelingen zijn betreurenswaardig omdat juist de schapensector duurzaam werkt. NSFO-directeur Reinard Everts hamert er regelmatig op dat de sector meer naar buiten moet treden om te laten zien hoe duurzaam de schapenhouderij is. Enkele kernpunten. “Meer dan 80 procent van het rantsoen bestaat op jaarbasis uit vers gras, klavers en kruiden. Wie doet ons dat na? De meeste schapenbedrijven halen een productie in de buitenlucht van meer dan 80 procent. Buiten komen mest en urine bijna niet met elkaar in aanraking waardoor de ammoniakemissie laag is. Begrazing stimuleert bovendien de wortelgroei van grassen en kruiden, waardoor er meer koolstof in de bodem wordt opgeslagen. Dit is gunstig voor het klimaat. En bovendien past dit allemaal goed bij het natuurlijk gedrag van een schaap.”
Dierenarts van Judith van Andel zei onlangs nog hierover: “De schapensector is een sector die over het algemeen ten opzichte van andere sectoren heel diervriendelijk is, weinig intensief en op een natuurvriendelijke manier werkt, dichtbij wat in het beleid als kringlooplandbouw wordt beschreven.”
Aantal schapenhouders in Nederland:
Aantal schapen in Nederland:
Aantal schapen op agrarische bedrijven
Het aantal schapen op agrarische bedrijven lag in april 2024 op 732.184 schapen, volgens cijfers van het CBS. De agrarische cijfers van eind 2024 zijn nog niet bekendgemaakt. De RVO-cijfers melden altijd alle schapen en schapenhouders in Nederland.
.
Niets meer missen over schapen? Meld je hier aan voor de gratis nieuwsbrief …
of neem een voordelig proefabonnement op Het Schaap!
Lees ook:
Laden ...
